«جهان 3» تلقی میکند که امکان گفتوگو و نقد را فراهم میکند. جهان 1، جهان اعیان و اشیای مادی است؛ جهان 2، جهان تصورات، تخیلات و تراوشات فکری است؛ و جهان 3، جهانی است که مقررات و تراوشهای فکری، صورت عینی و مادی در قالب گفتار، نوشتار و تصویر پیدا میکند.
امروزه، جهان، 3 علم ارتباطات، مجموعه کتب، نشریات، سی دیها و سایتها و وبلاگها و در کل تمامی کالاها و محصولات فکری است که در دسترسی عموم قراردارد.
اگر چه انبوه کتابها و مجلات حاوی اندیشهها و یافتههای پژوهشی به بسط و توسعه کمی و کیفی این حوزه انجامیده است؛
اما در حال حاضر، ظهور عصر دوم رسانهها و شکلگیری فضای مجازی و جامعه شبکهای، امکانات و قابلیتهایی را فراهم آورده است که میتوان از آن در تسریع و تعمیق دانش ارتباطات بهره گرفت.
این قابلیتها و امتیازات را میتوان چنین برشمرد:1 - تراکم و انباشت یا به عبارتی، حجم بالای دانش و اطلاعات در حوزه ارتباطات در فضای مجازی در مقایسه با محدودیتهای زمانی و مکانی در رسانههای چاپی و سمعی و بصری امکان آن را فراهم میکند که تولیدات و یافتههای فکری و ذهنی اندیشمندان این حوزه، بهصورت نامحدود در اختیار کاربران قرار گیرد.
2 - کاربران با وارد شدن به فضای مجازی، به مقالات و یافتههای پژوهشی در حوزه ارتباطات دسترسی سریع و آسان پیدا میکنند و بر فواصل زمانی و مکانی دنیای واقعی فائق میآیند.
3 - دریافت و استفاده از مقالات و یافتههای پژوهشی در قالب تالیف و ترجمه در حجم بالا، با پرداخت حداقل هزینه و حتی بهصورت رایگان امکانپذیر میشود و کاربران بر محدودیتهای مادی غلبه میکنند.
4 - به هنگام مطالعه و استفاده از مقالات موجود در فضای مجازی به سهولت و سرعت میتوان به ارجاعات و لینکهای مقالات (درصورت موجود بودن در فضای مجازی) مراجعه و دسترسی یافت و به عبارتی از دانش تکمیلی استفاده کرد.
5 - فضای مجازی دارای قابلیت بالای انعطاف پذیری یا به عبارتی، افزودن و حذف مقالات و به روز شدن است؛ امکانی که در رسانههای چاپی به سرعت و سهولت میسر نیست.
6 - با توجه به تعاملی بودن فضای مجازی، امکان اظهار نظر و گفتوگوی انتقادی درخصوص هر یک از مقالات و پژوهشهای ارائهدهنده به سرعت و سهولت فراهم است.
7 - کاربر با کمترین هزینه و اشغال جا یا مکان میتواند حجم بالایی از اطلاعات مورد نیاز را در فایل خود یا لوح فشرده ذخیره و به هنگام لزوم از آنها استفاده کند.با توجه به قابلیتهای یادشده، هر گونه سرمایهگذاری مادی و انسانی برای راهاندازی، تداوم و تقویت سایت مرکز تحقیقات مؤسسه همشهری دارای توجیه عقلانی است.
قطعا این سایت یکی از منابع و ارجاعات اصلی دانشپژوهان مرکز تحقیقات خواهد بود. برای دستاندرکاران سایت، آرزوی موفقیت میکنم.
* عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی